Definicja fizjoterapii

Światowa Konfederacja Fizjoterapii (WCPT) opowiada się za tym, aby grupa zawodowa fizjoterapeutów była odpowiedzialna za określenie kompetencji zawodowych oraz zdefiniowanie roli fizjoterapeuty. Na poziomie krajowym, stowarzyszenia fizjoterapeutów są odpowiedzialne za zdefiniowanie pojęcia fizjoterapii oraz roli fizjoterapeutów w sposób adekwatny dla zaspokojenia potrzeb krajowego systemu opieki zdrowotnej oraz zadbania o to, aby opracowane definicje były spójne z wytycznymi WCPT. Krajowe stowarzyszenia fizjoterapeutów są odpowiedzialne za poszukiwanie wsparcia prawno-administracyjnego w uznaniu znaczącej i autonomicznej roli fizjoterapii, w ramach zdefiniowanego zakresu oddziaływań fizjoterapeutycznych.[1] [2]

Zakres oddziaływań fizjoterapeutycznych jest pojęciem dynamicznym, co odzwierciedla konieczność dostosowywania się do zmieniającego się zapotrzebowania społeczeństwa, a także pojedynczego klienta/pacjenta, na usługi z zakresu opieki zdrowotnej. Wraz z rozwojem wiedzy oraz wzrastającym zaawansowaniem rozwoju technologicznego niezbędne jest, aby kompetencje zawodowe oraz zakres oddziaływań odzwierciedlały najbardziej aktualny stan badań naukowych oraz w sposób ciągły były dostosowywane do bieżącego zapotrzebowania. Prowadzone badania nieprzerwanie dostarczają nowych podstaw naukowych, które wyznaczają kierunek przyszłego rozwoju praktyk fizjoterapeutycznych. Dotyczy to w szczególności zrozumienia ludzkiego ruchu, który znajduje się w centrum zainteresowań (wiedzy oraz kompetencji) fizjoterapeuty.

Czym jest Fizjoterapia?

Fizjoterapia dostarcza usług, które pozwalają poszczególnym jednostkom oraz całym populacjom na rozwój, utrzymanie oraz powrót do maksymalnej sprawności ruchowej oraz funkcjonowania poprzez cały okres trwania życia. Zakres oddziaływań obejmuje zapewnienie usług w sytuacjach, gdy sprawność ruchowa oraz funkcjonowanie są zagrożone poprzez proces starzenia się, doznane urazy, choroby, różnorodne zaburzenia oraz warunki lub czynniki środowiskowe. Funkcjonalny ruch zajmuje centralne miejsce w definicji pojęcia „bycie zdrowym”.

Fizjoterapia zajmuje się oceną oraz podnoszeniem jakości życia w odniesieniu do możliwości ruchowych pacjenta/klienta, uwzględniając takie sfery oddziaływań jak: promowanie, prewencję, terapię/interwencję terapeutyczną, usprawnianie oraz rehabilitację. Oddziaływania te mają na celu zapewnienie dobrostanu fizycznego, psychicznego, emocjonalnego oraz społecznego. Fizjoterapia wiąże się z interakcją między fizjoterapeutą, pacjentami/klientami, innymi specjalistami opieki zdrowotnej, rodzinami, opiekunami, pracownikami społecznymi, których celem jest ocena możliwości ruchowych oraz ustalenie celów oddziaływań terapeutycznych wykorzystujących specjalistyczną wiedzę oraz środki właściwych jedynie fizjoterapeutom (załącznik 1).

Fizjoterapeuci są wykwalifikowani oraz, ze względu na swoje przygotowanie, zobowiązani do:

· przeprowadzania kompleksowego badania/oceny stanu potrzeb pacjenta/klienta lub grupy klientów,
· ewaluacji wyników badania/oceny stanu pacjenta prowadzącej do podjęcia odpowiedniej decyzji klinicznej,
· formułowania diagnozy, prognozy i planowania terapii,
· udzielania konsultacji w ramach swoich kompetencji oraz określania, kiedy pacjent/klient powinien zostać skierowany do innego specjalisty opieki zdrowotnej,
· wdrażania interwencji fizjoterapeutycznej/fizjoterapeutycznego programu leczenia,
· ustalania wyników planowanych interwencji/terapii,
· formułowania zaleceń.

Rozległa wiedza fizjoterapeuty w zakresie ciała, jego zapotrzebowania na ruch i możliwości ruchowych jest kluczowa dla określenia strategii diagnozowania oraz prowadzenia interwencji terapeutycznej. Otoczenie pracy fizjoterapeuty zmienia się w zależności od tego, czy odpowiedzialny jest on za działania promujące, prewencyjne, terapie/interwencje terapeutyczne, usprawnianie czy rehabilitację. Zakres praktyki fizjoterapeutycznej nie ogranicza się jedynie do bezpośredniej pracy (opieki) nad pacjentem/klientem, lecz obejmuje również:

· tworzenie strategii ochrony zdrowia,
· występowanie w imieniu pacjentów/klientów oraz ich zdrowia,
· nadzorowanie oraz kierowanie do innych specjalistów,
· pełnienie funkcji kierowniczych (nadzorczych),
· zarządzanie,
· nauczanie,
· prowadzenie badań,
· rozwój i wdrażanie polityki zdrowotnej na poziomie lokalnym, krajowym oraz międzynarodowym.

Fizjoterapeuci są niezależnymi specjalistami, jak również członkami zespołu specjalistów świadczących usługi w zakresie opieki zdrowotnej. Fizjoterapeuci podlegają zasadom etycznym ustanowionym przez WCPT [3][4]. Mają prawo być specjalistami pierwszego kontaktu, a pacjenci/klienci mogą bezpośrednio korzystać z usług fizjoterapeutycznych, bez konieczności bycia skierowanym przez innego pracownika opieki zdrowotnej.[5]

Kształcenie oraz praktyka kliniczna fizjoterapeutów ma być dostosowana do kontekstu społecznego, ekonomicznego, kulturalnego oraz politycznego, w którym świadczą oni swoje usługi. Jedynie zrealizowanie programu nauczania upoważnia fizjoterapeutę do posługiwania się tytułem zawodowym oraz praktykowania jako niezależny specjalista.[6][7][8]

Specjalista praktyk (practitioner) – termin określający fizjoterapeutę, którego działalność obejmuje jedną lub wiele form pracy spośród: opieki nad pacjentem/klientem, zarządzania, prowadzenia badań naukowych, wprowadzania rozwiązań politycznych, prowadzenia edukacji oraz pełnienia funkcji konsultanta.

Miejsce fizjoterapii

Fizjoterapia jest istotną częścią systemu usług opieki zdrowotnej oraz opieki społecznej. Fizjoterapeuci praktykują niezależnie od innych specjalistów opieki zdrowotnej, a także współtworzą i współrealizują interdyscyplinarne programy rehabilitacyjno-usprawniające, których celem jest zapobieganie zaburzeniom funkcji ruchu oraz utrzymanie/odtworzenie jego optymalnego poziomu funkcjonalnego oraz odpowiedniej jakości życia osób z zaburzeniami funkcji ruchu.

Fizjoterapeuci praktykują w różnorodnym otoczeniu pracy (załącznik 2). Kierują się niezależnym fizjoterapeutycznym kodeksem zasad etycznych [9][10] i mogą realizować następujące cele:

· promować zdrowie oraz dobrostan jednostki, jak również społeczności/społeczeństwa, z podkreśleniem szczególnej wagi aktywności fizycznej i ćwiczeń fizycznych,

· zapobiegać upośledzeniom funkcji i struktur ciała, ograniczeniom aktywności, ograniczeniom uczestnictwa (partycypacji) oraz zapobiegać niepełnosprawności wśród jednostek narażonych na wystąpienie negatywnych procesów związanych z funkcjami ruchowymi, których przyczyną jest stan zdrowia jednostki, czynniki socjoekonomiczne, czynniki środowiskowe oraz czynniki związane ze stylem życia,

· prowadzić interwencje terapeutyczne/terapię, której celem jest przywrócenie integralności układów ciała kluczowych dla funkcji ruchu, zmaksymalizowanie tych funkcji, stworzenie możliwości powrotu do zdrowia, zminimalizowanie niesprawności, podniesienie jakości życia, zwiększenie samodzielności i niezależności oraz zdolności do pracy jednostek oraz grup jednostek, których funkcje (zachowania) ruchowe są zmienione wskutek upośledzenia funkcji ciała, ograniczeń aktywności, ograniczeń uczestnictwa, oraz niepełnosprawności,

· modyfikować bariery środowiskowe, domowe oraz związane z ograniczeniem dostępu do pracy, aby zapewnić pełne uczestnictwo (partycypację) w normalnych i oczekiwanych rolach społecznych jednostki.

Charakterystyka Fizjoterapii

Następujące założenia opisują i odzwierciedlają zakorzenione w pojęciu fizjoterapii obszary jej zainteresowań i oddziaływań:

· Ruch jest podstawą zdrowia oraz dobrostanu. Jest on wynikiem zintegrowanych i skoordynowanych funkcji ludzkiego ciała na wszystkich poziomach. Ruch jest zjawiskiem celowym i determinowanym przez czynniki wewnętrzne oraz zewnętrzne. Fizjoterapia zajmuje się potrzebami oraz możliwościami ruchowymi zarówno indywiduum, jak i populacji.

· Jednostki ludzkie mają zdolność do doświadczania zmiany będącej odpowiedzią na czynniki fizyczne, psychologiczne, społeczne oraz środowiskowe. Ciało, umysł i duch są elementami „obrazu ja” jednostki i umożliwiają jej rozwinięcie świadomości jej potrzeb ruchu oraz celów związanych z wykonywaniem ruchu. Zasady etyczne wymagają od fizjoterapeuty uznania autonomii pacjenta/klienta lub jego prawnego opiekuna w poszukiwaniu usług fizjoterapeutycznych.[11][12]

· Fizjoterapeuci mogą kierować swoje interwencje do określonych populacji. Populacjami tymi może być naród, państwo, terytorium, region, grupa mniejszościowa lub określona grupa docelowa (np. badania przesiewowe dzieci w wieku szkolnym pod kątem skoliozy lub programy zapobiegania upadkom u osób starszych).

· Integralną część fizjoterapii stanowi interakcja między fizjoterapeutą pacjentem/klientem/rodziną lub opiekunem podejmowana w celu obustronnego zrozumienia. Tego rodzaju interakcja jest konieczna do zajścia pozytywnej zmiany w świadomości ciała oraz zachowaniach ruchowych, które z kolei wpływają korzystnie na zdrowie i dobrostan. Członkowie zespołów interdyscyplinarnych również potrzebują wzajemnej współpracy oraz interakcji z pacjentami/klientami/rodzinami i opiekunami, aby zdefiniować ich potrzeby i określić cele interwencji/terapii. Fizjoterapeuci kontaktują się również z władzami administracyjnymi oraz strukturami rządowymi w celu udzielania informacji, rozwijania i/lub wdrażania właściwej polityki zdrowia i strategii prozdrowotnych.

· Niezależni specjaliści-praktycy fizjoterapii są przygotowani do pracy poprzez odpowiednią edukację w zakresie fizjoterapii.[13] Fizjoterapeuci wykorzystują profesjonalną wiedzę w celu postawienia rozpoznania, które będzie wyznaczało kierunek postępowania fizjoterapeutycznego (interwencji/terapii), usprawniającego i rehabilitacyjnego pacjentów/klientów/populacji.

· Diagnoza fizjoterapeutyczna jest wynikiem procesu wnioskowania klinicznego, który prowadzi do zidentyfikowania istniejących lub potencjalnych upośledzeń funkcji ciała, ograniczeń aktywności, ograniczeń uczestnictwa oraz środowiskowych uwarunkowań sprawności lub niepełnosprawności. Celem diagnozy jest umożliwienie fizjoterapeucie prognozowania postępowania fizjoterapeutycznego, wskazanie kierunku najodpowiedniejszego postępowania terapeutycznego oraz udzielenie pacjentowi informacji. W trakcie procesu diagnostycznego fizjoterapeuta może posiłkować się dodatkowymi wynikami badań przeprowadzonych przez innych specjalistów. Gdy w wyniku postępowania diagnostycznego fizjoterapeuta stwierdzi, że konieczne postępowanie terapeutyczne przekracza zakres wiedzy, doświadczenia i kompetencji fizjoterapeutycznych, będzie on kierował pacjenta/klienta do innych, właściwych specjalistów.

Zasady wspierania fizjoterapii

WCPT opracowała międzynarodowy opis fizjoterapii, który bazuje na poniżej wymienionych zasadach i jednocześnie zachęca organizacje członkowskie do wzorowania się na dostarczonym opisie w procesie definiowania kompetencji fizjoterapeutów na poziomie krajowym.

WCPT jest zdania, że opis taki musi:

· odnosić się do historii i korzeni profesji,
· opierać się na realiach współczesnej praktyki oraz uwzględniać nieustannie narastające doniesienia naukowe,
· zezwalać na dostosowanie do kultury, wartości, przekonań, potrzeb zdrowotnych ludzi i społeczeństw – odpowiednio do struktur systemów opieki zdrowotnej w różnych regionach świata,
· posługiwać się terminologią, która jest powszechnie zrozumiała oraz adekwatnie zdefiniowana,
· Uznawać, zaakceptowane na poziomie międzynarodowym, modele i definicje (np. definicję zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia, Międzynarodową Klasyfikację Funkcjonowania wg Światowej Organizacji Zdrowia),[14] [15]
· zapewniać ciągły wzrost i rozwój profesji fizjoterapeutycznej oraz przyczyniać się do zaakcentowania unikalnego charakteru fizjoterapii,
· uznawać wagę rozwoju nauk o ruchu w ramach programów kształcenia na wszystkich poziomach,
· podkreślać konieczność praktyki opartej na dowodach naukowych wszędzie, gdzie jest to możliwe.

Glosariusz

Aktywność (activity) — wykonywanie zadania lub podejmowanie działania przez jednostkę.<!–[if !supportFootnotes]–>[16]

Bezpośredni dostęp (direct Access) — pacjent/klient zwraca się o świadczenia (usługi) fizjoterapeutyczne bezpośrednio do fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta samodzielnie podejmuje decyzje, przeprowadza terapię oraz ponosi za nią pełną odpowiedzialność.[17] Fizjoterapeuta także ma bezpośredni dostęp do pacjenta/klienta oraz określa zapotrzebowanie na badanie/interwencje fizjoterapeutyczne bez konieczności uzyskania skierowania od osób trzecich.

Cele /kliniczne/ (/clinical/ goals) — są zamierzonymi rezultatami oddziaływań terapeutycznych skierowanych do pacjenta/klienta. Cele wskazują kierunek pożądanych zmian w zakresie upośledzeń funkcji ciała, ograniczeń aktywności, ograniczeń uczestnictwa, poziomie zdrowia, samopoczucia oraz sprawności, których wystąpienia oczekuje się jako następstwa wdrożenia planu opieki/interwencji/terapii. Cele powinny być mierzalne oraz ograniczone ramami czasowymi. (Gdy istnieje taka konieczność, cele mogą zostać wyrażone z uwzględnieniem relacji czasowych między nimi (np. cele krótko- i długoterminowe).[18]

Ograniczenie aktywności (activity limitation) — trudności, jakie może mieć jednostka w wykonywaniu aktywności.[19]

Niepełnosprawność (disability) — jest zbiorczym pojęciem obejmującym upośledzenia funkcji i struktur ciała, ograniczenia aktywności oraz ograniczenia uczestnictwa, które wynikają z interakcji między warunkami zdrowia jednostki, a czynnikami osobowymi, środowiskowymi oraz kontekstualnymi. Czynniki osobowe stanowią szczególny rodzaj determinantów życia jednostki, na które składają się cechy nieodnoszące się do warunków zdrowia lub stanu zdrowia takie jak: płeć, rasa, wiek, sprawność, styl życia, nawyki, style radzenia sobie, otoczenie społeczne, wykształcenie, zawód, przeszłe i obecna doświadczenia, ogólny wzór zachowań, charakter, psychologiczne różnice indywidualne oraz inne charakterystyki, z których każda może wpływać na poziom niepełnosprawności w każdym jej wymiarze. Czynniki środowiskowe są czynnikami zewnętrznymi stworzonymi przez otoczenie fizyczne oraz społeczne, w którym realizuje się życie jednostki. Niepełnosprawność można opisywać na trzech płaszczyznach: ciała (upośledzenie funkcji i struktur ciała), osoby (ograniczenia aktywności) oraz społeczeństwa (ograniczenia uczestnictwa).[20]

Partycypacja (participation) — wyraża zaangażowanie (uczestnictwo) w sytuacje życia codziennego.[21]

Ograniczenia partycypacji (participation restrictions) — są wyrazem trudności, jakich może doświadczać jednostka w zaangażowaniu (uczestnictwie) w czynności życia codziennego.[22]

Procedury skierowania (referral procedures) —proces, w wyniku którego pacjenci/klienci są odsyłani (przekazywani) między poszczególnymi specjalistami: fizjoterapeutą a innymi pracownikami opieki zdrowotnej/innymi właściwymi osobami/instytucjami, które zaangażowane są w obsługę pacjenta/klienta. Procedury te mogą różnić się w różnych krajach i są określone przez akty prawne wydane przez władze państwowe oraz organizacje zawodowe.[23]

Promocja zdrowia (health promotion) — jest połączeniem środków edukacyjnych oraz środowiskowych, w celu przeprowadzenia działań oraz stworzenia warunków życia prowadzącego do zdrowia. Celem promocji zdrowia jest umożliwienie ludziom uzyskania większej kontroli nad czynnikami determinującymi ich zdrowie.[24]

Samo-skierowanie się (self-referral) — „pacjenci mogą sami skierować się do terapeuty bez wcześniejszego pośrednictwa ze strony kogokolwiek innego oraz bez konieczności udania się po skierowanie do innego specjalisty opieki zdrowotnej. Może to dotyczyć konsultacji telefonicznej, porady internetowej lub usług świadczonych bezpośrednio.”[25]

Upośledzenie (impairment) — wyraża problem na poziomie „funkcji i struktur ciała taki, jak znaczące odchylenie od normy lub ich całkowita utrata; jest manifestacją leżących u jego podstaw zmian patologicznych; upośledzenie to może być czasowe lub trwałe, postępujące, przemijające lub statyczne, nawracające lub stałe, od niewielkiego do ciężkiego.[26]

Zakres praktyki (scope of practice) — jest oświadczeniem, które opisuje pozycję fizjoterapii w kontekście otoczenia prawnego oraz obecnego stanu wiedzy naukowej. Zakres praktyki jest pojęciem dynamicznym, w które wpisane są możliwości wprowadzania zmian w zależności od osiągnięć wiedzy naukowej, prowadzonej polityki oraz potrzeb odbiorców usług fizjoterapeutycznych. WCPT ustanawia międzynarodowy zakres praktyki, natomiast organizacje członkowskie ustalają zakres praktyki, który zostanie zaakceptowany na poziomie krajowym.[27]

Zatwierdzenie, rewizja, inne ustalenia WCPT
Zatwierdzenie:	Po raz pierwszy zatwierdzono podczas 14-go Generalnego Zebrania WCPT w maju 1999 Zrewidowano oraz zatwierdzono rewizję podczas 16-go Generalnego Zebrania WCPT w czerwcu 2007 Zrewidowano ponownie oraz zatwierdzono ponowną rewizję podczas 17-go Generalnego Zebrania WCPT w czerwcu 2011
Data kolejnej rewizji	2015
inne ustalenia WCPT	Zasady etyczne WCPT Oświadczenia WCPT odnośnie: – autonomii – opisu fizjoterapii – standardów praktyki fizjoterapeutycznej Wytyczne WCPT: – wytyczne dotyczące edukacji fizjoterapeutów

Podziękowania

WCPT składa podziękowania organizacjom członkowskim oraz wszystkim osobom, których praca przyczyniła się do powstania niniejszego opisu fizjoterapii.

Bibliografia:

1. American Physical Therapy Association. Guide to Physical Therapist Practice. Physical Therapy. 1997;77(11):1168-650. http://ptjournal.apta.org/content/77/11/1163.full.pdf+html?sid=d738dd96-0af8-4804-a680-ba1b7c05186e (Access date 24th November 2010)
2. American Physical Therapy Association. Guide to Physical Therapist Practice. Second Edition. American Physical Therapy Association. Physical Therapy2001. p. 9-746.http://guidetoptpractice.apta.org/ (Access date 24th November 2010)
3. Cott CA, Finch E, Gasner D, Yoshida K, Thomas SG, Verrier MC. The Movement Continuum of Physical Therapy. Physiotherapy Canada. 1995;47:87-95.
4. Higgs J, Jones M, (Eds). Clinical Reasoning in the Health Professions. Oxford, UK: Butterworth-
Heinemann; 1995.
5. Standing Liaison Committee of Physiotherapists in the European Union. The Practice of
Physiotherapy in the European Union. Brussels, Belgium: SLCP; 1996.
6. Tornebohm H. What is worth knowing in Occupational therapy? American Journal of Occupational
Therapy. 1991;45(5):451-4.
7. World Health Organization. The International Classification of Functioning, Disability and Health – ICF.
Geneva: World Health Organization; 2001. www3.who.int/icf/icftemplate.cfm (Access date 24th
November 2010)
Załącznik 1: Proces fizjoterapeutyczny
Fizjoterapia jest usługą świadczoną przez fizjoterapeutę, lub pod kontrolą (superwizją) fizjoterapeuty. W zakres fizjoterapii wchodzi proces badania/oceny, ewaluacji, diagnozowania, prognozy/planowania, interwencji/terapii oraz powtórnego badania.
Badanie/ocena pacjenta zawiera:
· badanie jednostki lub grupy dotyczy aktualnych lub potencjalnych zaburzeń funkcji i struktur ciała, ograniczeń aktywności oraz ograniczeń uczestnictwa (partycypacji) i polega na zebraniu wywiadu, przeprowadzeniu badania przeglądowego oraz wykonaniu szczegółowych testów i pomiarów,
· ewaluację wyników badania i/lub otoczenia poprzez dokonanie analizy i syntezy danych na podstawie przeprowadzonego procesu wnioskowania klinicznego („clinical reasoning”), który zmierza do ustalenia czynników ułatwiających oraz ograniczających optymalne funkcjonowanie człowieka.
Diagnoza i prognoza jest rezultatem przeprowadzonego badania oraz ewaluacji i reprezentuje wynik końcowy procesu wnioskowania klinicznego („clinical reasoning”) oraz uwzględnienia dodatkowych informacji uzyskanych od innych specjalistów, jeżeli informacje takie były konieczne. Diagnoza i prognoza mogą być wyrażone w terminach dysfunkcji ruchu lub mogą wyrażać się w kategoriach upośledzenia funkcji i struktur ciała, ograniczenia aktywności, ograniczenia uczestnictwa (partycypacji), wpływu środowiska lub sprawności/niepełnosprawności.
Prognoza (zawiera plan opieki i interwencji/terapii) rozpoczyna się od potrzeb interwencyjnych/terapeutycznych i w normalnych warunkach prowadzi do stworzenia planu zawierającego mierzalne cele ustalone w porozumieniu z pacjentem/klientem, jego rodziną lub opiekunem. Ewentualnie może prowadzić do skierowania pacjenta/klienta do innego ośrodka lub specjalisty opieki zdrowotnej, gdy przypadek pacjenta nie podlega kompetencjom fizjoterapeuty.
Interwencja/terapia jest wdrażana oraz modyfikowana w celu osiągnięcia ustalonych celów i może zawierać następujące elementy:
· ćwiczenia terapeutyczne,
· trening funkcjonalny samoobsługi,
· opiekę prowadzoną w warunkach domowych,
· pracy,
· rekreacji i wypoczynku,
· techniki terapii manualnej (z uwzględnieniem mobilizacji/manipulacji),
· zlecanie, dobieranie i dostosowywanie oraz, gdy jest to konieczne, wytwarzanie sprzętów i wyposażenia rehabilitacyjnego (wspomagającego funkcjonowanie, adaptacyjnego, ortotycznego, ochronnego, wspierającego oraz protetycznego),
· techniki oczyszczania dróg oddechowych,
· procedury wspierające proces gojenia się powłok ciała oraz techniki zabezpieczające powłoki skórne,
· oddziaływania elektroterapeutyczne,
· stosowanie środków fizykalnych oraz oddziaływań mechanicznych,
· instruktaż udzielany pacjentowi,
· koordynację działań, komunikowanie, dokumentowanie.
Interwencje/terapie mogą również być nakierowane na prewencje upośledzeń funkcji i struktur ciała, ograniczeń aktywności, ograniczeń uczestnictwa (partycypacji), niesprawności oraz uszkodzeń ciała (urazów) poprzez promowanie zdrowia, utrzymywanie stanu zdrowia, jakości życia, zdolności do pracy oraz sprawności fizycznej wszystkich grup wiekowych oraz populacyjnych.
Powtórne badanie jest konieczne w celu oceny wyników interwencji/terapii.
Załącznik 2: otoczenie w którym może być praktykowana Fizjoterapia
Fizjoterapia może być praktykowana w różnym otoczeniu, które pozwala na osiągnięcie postawionych celów. Prewencja, promocja zdrowia, terapie/interwencje, usprawnianie i rehabilitacja mogą odbywać się w różnych otoczeniach, które zostały wymienione poniżej, jednakże nie ograniczają się one jedynie do poniżej wymienionych:
· grupy o wyznaczonym programie rehabilitacyjnym;
· usługi rehabilitacyjne świadczone w ramach ośrodków podstawowej opieki zdrowotnej, usługi rehabilitacyjne w domach u pacjentów/klientów, w ośrodkach terenowych;
· ośrodki edukacyjne i badawcze;
· kluby fitness, kluby prewencji zdrowia, ośrodki sportowe, ośrodki Spa;
· hospicja;
· szpitale;
· domy opieki, zakłady opiekuńczo-lecznicze;
· ośrodki medycyny pracy;
· przychodnie rehabilitacyjne;
· prywatne gabinety, praktyki i kliniki fizjoterapeutyczne;
· więzienia;
· miejsca publiczne (np. centra handlowe) gdzie przeprowadzane są akcje prewencji zdrowia;
· centra rehabilitacyjne, domy opieki;
· szkoły, ośrodki przedszkolne, szkoły specjalnie;
· ośrodki opieki nad osobami starszymi;
· ośrodki/kluby sportowe;
· miejsca pracy/firmy-korporacje.
© Światowa Konfederacja Fizjoterapii 2011.
________________________________________

[1]World Confederation for Physical Therapy. WCPT guideline for the development of a system of
legislation/regulation/recognition of physical therapists. London, UK: WCPT; 2011.
www.wcpt.org/guidelines/regulation-legislation (Access date 22nd September 2011)
[2] World Confederation for Physical Therapy. Policy Statement: Regulation of the physical therapy
profession. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/policy/ps-regulation (Access date 22nd
September 2011)
[3]World Confederation for Physical Therapy. Ethical principles. London, UK: WCPT; 2011.
www.wcpt.org/ethical-principles (Access date 22nd September 2011)
[4] World Confederation for Physical Therapy. Policy statement: Ethical responsibilities of physical
therapists and WCPT members. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/policy/ps-ethicalresponsibilities
(Access date 22nd September 2011)
[5] World Confederation for Physical Therapy. Policy Statement: Direct access and patient/client selfreferral
to physical therapy. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/policy/ps-direct-access (Access
date 22nd September 2011)
[6] World Confederation for Physical Therapy. WCPT guideline for physical therapist professional entry
level education. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/guidelines/entry-level-education (Access
date 22nd September 2011)
[7] World Confederation for Physical Therapy. Policy statement: Education. London, UK: WCPT; 2011.
www.wcpt.org/policy/ps-education (Access date 22nd September 2011)
[8] World Confederation for Physical Therapy. Policy statement: Autonomy. London, UK: WCPT; 2011.
www.wcpt.org/policy/ps-autonomy (Access date 22nd September 2011)
[9] World Confederation for Physical Therapy. Ethical principles. London, UK: WCPT; 2011.
www.wcpt.org/ethical-principles (Access date 22nd September 2011)
[10] World Confederation for Physical Therapy. Policy statement: Ethical responsibilities of physical
therapists and WCPT members. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/policy/ps-ethicalresponsibilities
(Access date 22nd September 2011)
[11] World Confederation for Physical Therapy. Ethical principles. London, UK: WCPT; 2011.
www.wcpt.org/ethical-principles (Access date 22nd September 2011)
[12] World Confederation for Physical Therapy. Policy statement: Ethical responsibilities of physical
therapists and WCPT members. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/policy/ps-ethicalresponsibilities
(Access date 22nd September 2011)
[13] World Confederation for Physical Therapy. WCPT guideline for physical therapist professional entry
level education. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/guidelines/entry-level-education (Access
date 22nd September 2011)
[14] World Health Organization. Preamble to the Constitution of the World Health Organization as adopted
by the International Health Conference, New York, 19-22 June, 1946; signed on 22 July 1946 by the
representatives of 61 States (Official Records of the World Health Organization, no. 2, p. 100) and
entered into force on 7 April 1948. Geneva, Switzerland: WHO; 1948.
www.who.int/about/definition/en/print.html (Access date 24th November 2010)
[15] World Health Organization. International Classification of Functioning, Disability and Health. Geneva,
Switzerland: WHO; 2001. www.who.int/classifications/icf/en / (Access date 22nd March 2010)
[16] tamże
[17] European Region World Confederation for Physical Therapy. European Region World Confederation
for Physical Therapy Glossary of Terms. Brussels, Belgium: ER-WCPT; 2010.
[18] American Physical Therapy Association. Guide to Physical Therapist Practice. Second Edition.
Physical Therapy 2001: 8:1;9-744
[19] tamże
Switzerland: WHO; 2001. www.who.int/classifications/icf/en / (Access date 22nd March 2010)
[20] World Health Organization. International Classification of Functioning, Disability and Health. Geneva,
Switzerland: WHO; 2001. www.who.int/classifications/icf/en / (Access date 22nd March 2010)
[21] World Health Organization. International Classification of Functioning, Disability and Health. Geneva,
Switzerland: WHO; 2001. www.who.int/classifications/icf/en / (Access date 22nd March 2010)
[22] World Health Organization. International Classification of Functioning, Disability and Health. Geneva,
Switzerland: WHO; 2001. www.who.int/classifications/icf/en / (Access date 22nd March 2010)
[23] European Region World Confederation for Physical Therapy. European Region World Confederation
for Physical Therapy Glossary of Terms. Brussels, Belgium: ER-WCPT; 2010.
[24] Green LW, Kreuter MW. Health Promotion Planning, 2nd edition. Mountain View, CA: Mayfield
publishers; 1991.
[25] Department of Health. Self-referral pilots to musculoskeletal physiotherapy and the implications for
improving access to other AHP services. London, UK: Department of Health; 2008.
www.dh.gov.uk/en/Publicationsandstatistics/Publications/PublicationsPolicyAndGuidance/DH_089516
?IdcService=GET_FILE&dID=175274&Rendition=Web (Access date 17th May 2010)
[26] World Health Organization. International Classification of Functioning, Disability and Health. Geneva,
Switzerland: WHO; 2001. www.who.int/classifications/icf/en / (Access date 22nd March 2010)
[27] World Confederation for Physical Therapy. Policy statement: Support personnel for physical therapy
practice. London, UK: WCPT; 2011. www.wcpt.org/node/29606 (Access date 22nd September 2011)