Koleżanki i Koledzy,
W związku z pojawiającymi się w różnych miejscach informacjami, jakoby liczba członków Komitetu Organizacyjnego Samorządu Fizjoterapeutów była „z góry” ustalona (wręcz ustawowo) na 21 osób i powinna być uwzględniana zarówno przez Ministerstwo Zdrowia (podczas powoływania członków do KOSF) jak i przez Organizacje (SFP i PTF) rekomendujące swoich kandydatów do KOSF – prezentujemy Opinię Prawną, która odnosi się do tej kwestii i dokładnie ją wyjaśnia.
Zachęcamy do lektury tej opinii, gdyż powielanie i rozpowszechnianie nieprawdziwych i niesprawdzonych informacji w tej materii, prowadzi do dezinformacji i potęgowania poczucia zagubienia.
TREŚĆ OPINII:
Działając na podstawie przepisów ustawowych Minister Zdrowia w dniu 23 czerwca 2016 r. powołał Komitet Organizacyjny Samorządu Fizjoterapeutów (dalej „KOSF”) w składzie 20-osobowym, w tym 14 osób z rekomendacji Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii (dalej „PTF”) oraz 6 osób z rekomendacji Stowarzyszenia Fizjoterapia Polska (dalej „SFP”). W dniu 1 sierpnia 2016 r. zarząd SFP złożył w Ministerstwie Zdrowia pismo skierowane do Ministra Zdrowia z prośbą o poszerzenie składu KOSF. Według relacji przedstawiciela Zamawiającego niniejszą opinię, wyrażany jest pogląd, że liczba członków KOSF wynika z prac legislacyjnych nad projektem ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty Dz. U. poz. 1994).
Podstawy prawne powołania i działania KOSF są określone w art.153 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty. Z przepisów tego artykułu wynika w szczególności, że:
- KOSF powołuje Minister Zdrowia (art. 153 ust.1),
- w skład KOSF wchodzą wyłącznie reprezentanci wskazani przez ogólnopolskie stowarzyszenia zrzeszające fizjoterapeutów, działające co najmniej trzy lata przed dniem wejścia w życie ustawy (art. 153 ust. 2).
Brak jest jakichkolwiek przepisów, które określałyby konkretną liczbę członków KOSF lub określały granice liczbowe w jakich może „poruszać” się Minister Zdrowia. W ocenie autora opinii jedynie pośrednio można wywodzić przesłanki, według jakich powinny być ustalane liczba i skład KOSF.
Po pierwsze, zadaniem KOSF jest podjęcie działań w celu przeprowadzenia pierwszego Krajowego Zjazdu Fizjoterapeutów, sprowadzających się do rozpoznawania wniosków o wpis i dokonywania wpisów do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów, zorganizowania i zwołania zebrań wyłaniających delegatów na pierwszy Krajowy Zjazd Fizjoterapeutów oraz ustalenie jego regulaminu. W tym zakresie musi być zapewniona liczba członków, którzy będą w stanie zapewnić wykonanie tych zadań w terminach przewidzianych ustawą, uwzględniająca charakter i zakres czynności wykonywanych bezpośrednio przez członków KOSF.
Po drugie, skoro KOSF do czasu powołania organów Krajowej Izby Fizjoterapeutów, jest organem właściwym w sprawach organizacji samorządu zawodowego fizjoterapeutów, to jego skład powinien opierać się na zasadzie równej reprezentacji całego środowiska. Inne rozwiązanie mogłoby być przyczyną zniekształcenia pierwszych wyborów, a w efekcie – ukształtowania ustroju samorządu fizjoterapeutów bez odzwierciedlenia rzeczywistej woli całego środowiska zawodowego. W przypadku samorządu fizjoterapeutów jest to tym bardziej niepożądane, że przynależność do samorządu jest obowiązkowa (art. 3 ust. 2 ustawy) i już przy jego konstytuowaniu powinna być zapewniona możliwie szeroka reprezentatywność wszystkich potencjalnych członków.
Należy podkreślić, że przynależność do samorządu zawodowego i prawo do jego reprezentacji opiera się na zasadzie równości i powszechności dostępu, istota samorządu polega na samodzielnym wykonywaniu części zadań publicznych przez bezpośrednio zainteresowanych. Skład KOSF powinien być więc kształtowany zgodnie z tymi uwarunkowaniami. Jeżeli więc ustawodawca w art. 153 ust. 2 zdecydował się na wyłonienie składu KOSF tylko spośród reprezentantów stowarzyszeń spełniających ustawowo określone warunki, to jednym z podstawowym kryteriów ustalania składu powinna być równa reprezentacja uprawnionych podmiotów – PTF i SFP. Pojęcie „reprezentanta” należy zdaniem autora opinii rozumieć dwojako. Z jednej strony reprezentant, o którym mowa w art. 153 ust. 2, jest reprezentantem przyszłej wspólnoty samorządowej, z drugiej zaś reprezentantem stowarzyszenia, które obecnie jest swego rodzaju rzecznikiem interesów fizjoterapeutów. Zarówno w jednym, jak i drugim rozumieniu istotą rozwiązania zawartego w art. 153 ust. 2 jest zapewnienie równych praw całej wspólnoty fizjoterapeutów w procesie tworzenia organów samorządu i jego ustroju.
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że punktem odniesienia dla ustalenia odpowiedniej liczby członków KOSF nie może być w szczególności treść uzasadnienia poselskiego projektu ustawy o zawodzie fizjoterapeuty oraz o zmianie innych ustaw (Sejm VII kadencji, druk nr 3001). Projekt ten stanowił podstawę procesu ustawodawczego, przyjętej w dniu 25 września 2015 r. ustawy o zawodzie fizjoterapeuty, a w jego uzasadnieniu (pkt 3) rzeczywiście zawarto stwierdzenie, że organ powołany do organizacji samorządu ma mieć „maksymalnie 21 osób”. Należy jednak zwrócić uwagę, że projekt ten w swojej pierwotnej treści przewidywał, że organem tym miała być Tymczasowa Krajowa Rada Fizjoterapeutów. Zgodnie art. 137 projektu w jej skład mieli wchodzić: Krajowy Konsultant do spraw Fizjoterapii, Wojewódzcy Konsultanci do spraw Fizjoterapii, 2 przedstawicieli ogólnopolskich związków zawodowych zrzeszających fizjoterapeutów, 2 przedstawicieli towarzystw naukowych z dziedziny fizjoterapii (czyli łącznie 21 osób). Tymczasowa Rada miała wykonywać ustawowe zadania Krajowej Rady Fizjoterapeutów do czasu jej powołania. Skład, zadania i długość działania były więc zupełnie inne niż skład, zadania i długość działania KOSF. Nic nie uzasadnia, aby liczbę członków KOSF ustalać według pierwotnej treści projektu stanowiącego podstawę przyjęcia ustawy z dnia 25 września 2015 r.
WNIOSKI:
- Brak jest przepisów, na podstawie których bezpośrednio można określić konkretną liczbę członków powoływanych przez Ministra Zdrowia do KOSF. Takiej konkretnej liczby nie można także wywodzić z treści poselskiego projektu stanowiącego postawę prac legislacyjnych nad ustawą z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty. Liczba członków KOSF powinna być pochodną jego funkcji i zakresu zadań wykonywanych przez członków, w połączeniu z koniecznością zachowania ustawowych terminów przeprowadzenia wyborów organów samorządu fizjoterapeutów.
- Skład KOSF powinien odzwierciedlać całość grupy osób potencjalnie spełniających kryteria uprawniające do uzyskania statusu członka samorządu zawodowego fizjoterapeutów. Biorąc pod uwagę treść art. 153 ust. 2 stowarzyszenia uprawnione do zgłaszania swoich reprezentantów powinny mieć równą reprezentację w KOSF.